rozwój ruchowy
Rozwój ruchowy niemowlęcia polega na wzrastającej wraz z wiekiem zdolności do przyjmowania różnych postaw ciała. Zdobywa ono zdolność poruszania się w przestrzeni i przemieszczania jednych części ciała względem innych.
Ruchy głowy
Już między pierwszym, a drugim miesiącem życia dziecko potrafi utrzymać głowę. Aczkolwiek chwieje się ona jeszcze przy każdej zmianie położenia ciała. Trzymiesięczne niemowlę podniesione do pozycji pionowej, przez minutę potrafi już sztywno utrzymać głowę. A położone na brzuszku swobodnie ją unosi i trzyma przez dłuższy czas w tej pozycji. Około piątego miesiąca podnosi już głowę z górną częścią tułowia, podpierając się rączkami. W szóstym miesiącu życia dziecko leżąc na plecach potrafi zgiąć głowę w kierunku tułowia i odchylić ją od posłania. W tym czasie dziecko trzyma uniesioną głowę długo i bez wysiłku obraca ją w dowolnym kierunku. Zdolność sztywnego trzymania głowy w pozycji pionowej pozwala na zdobywanie kolejnej umiejętności jaką jest siedzenie.
Siadanie
Począwszy od trzeciego miesiąca dziecko rozpoczyna trudną i wieloetapową naukę siedzenia i siadania. Około piątego miesiąca życia niemowlę pociągnięte za rączki potrafi unieść się do góry i siadać, a podtrzymywane – siedzieć. W szóstym miesiącu chwyciwszy palce dorosłego sprawnie siada samo, a podtrzymywane za rączki lub biodra potrafi chwilę siedzieć prosto. Siedmiomiesięczne dziecko powinno siedzieć samodzielnie bez podparcia. Ósmy miesiąc życia, to czas zdobywania umiejętności siadania z pozycji na plecach przez chwycenie się czegoś i podciągnięcie. Dziecko potrafi wykonać obrót na brzuszek i następnie usiąść.
Stanie
Kolejnym krokiem naprzód, w rozwoju ruchowym, jest opanowanie zdolności stania, wstawania i chodzenia. W siódmym miesiącu dziecko z podtrzymywaniem potrafi stać na usztywnionych w kolanach nóżkach, podejmuje nawet pierwsze próby stawiania kroków. Ósmy miesiąc to czas samodzielnego stania i podejmowania prób wstawania po chwyceniu się podpory i podciągnięciu. Początkowo dziecko trzyma się dwoma rączkami , a potem wystarcza już tylko jedna. Pośrednim etapem samodzielnego wstawania jest klękanie. Dziesięciomiesięczne niemowlęta stoją już pewnie i podejmują próby podnoszenia się z klęku lub raczkowania.
Chodzenie
Najwcześniejszą formą samodzielnego przemieszczania się, którą dziecko zdobywa około siódmego miesiąca, jest pełzanie. Polega ono na przesuwaniu leżącego na brzuszku ciałka głównie przy pomocy rąk.
Następną formą poruszania się jest raczkowanie pojawiające się około dziewiątego miesiąca. Tułów dziecka odrywa się od podłoża, oparty na rączkach i kolanach przybiera pozycję poziomą. Raczkujące niemowlę porusza się dzięki pracy rąk i nóg.
Pierwsze kroki w pozycji stojącej pojawiają się , gdy dziecko pewnie stoi i trzymając się poręczy łóżeczka kroczy bokiem. W dziewiątym, dziesiątym miesiącu dziecko zaczyna kroczyć do przodu, podtrzymane za rączki. W jedenastym miesiącu potrafi chodzić bez pomocy dorosłego trzymając się sprzętów. Na przykład stawia kroki pchając przed sobą, dające oparcie dla obu rączek, krzesło czy wózek. Kolejnym etapem doskonalenia chodzenia jest przemieszczanie się z trzymaniem się tylko jedną rączką.
Zwykle między dwunastym a czternastym miesiącem dziecko stawia pierwsze, zupełnie samodzielne kroki. Chodzenie jest sprawnością, w opanowaniu której, obserwujemy największe zróżnicowanie indywidualne czasu pojawienia się. Jednak jeśli dziecko nie chodzi po przekroczeniu piętnastego miesiąca, jest, to wyraźny sygnał ostrzegawczy, którego nie należy lekceważyć.