rozwój mowy
Rozwój mowy dziecka rozpoczyna się już w chwili narodzin. Dziecko przychodzi na świat witając go krzykiem. To krzyk i płacz w pierwszych tygodniach życia są sposobem na informowanie o wszystkich potrzebach dziecka. Maluch wydaje tez inne dźwięki, jak mlaskanie, posapywanie, stękanie, które uruchamiając narządy artykulacyjne stają się podstawą rozwoju mowy.
Rozwój mowy dziecka od drugiego do piątego miesiąca życia
Pod koniec drugiego miesiąca życia dziecko wydaje już na tyle zróżnicowane dźwięki, że rodzice potrafią im przypisać konkretne znaczenie i rozpoznać je jako oznakę np. głodu, zadowolenia czy też niezadowolenia.
Trzeci miesiąc życia to czas gruchania lub głużenia czyli wydawania przez dziecko dźwięków przypominających mowę. Jako pierwsze pojawiają się dźwięki przypominające samogłoski.
Pod koniec czwartego miesiąca życia pojawiają się pierwsze spółgłoski: „p”, „b”, „m”.
W piątym miesiącu pojawiają się kolejne sylaby zawierające spółgłoski zbliżone do „f”, „w”,„t”.
Rozwój mowy w szóstym i siódmym miesiącu życia
Około szóstego miesiąca życia życia w rozwoju mowy dziecka rozpoczyna się etap gaworzenia samonaśladowczego czyli słuchania swoich własnych realizacji i wielokrotnego powtarzania tej samej sylaby. Gaworząc dziecko ćwiczy swoją sprawność artykulacyjną i słuch fonemowy pozwalający odróżniać poszczególne dźwięki mowy. Dziecko wypowiada pierwsze sylaby lecz nie nadaje im jeszcze konkretnych znaczeń i wciąż nie rozumie słów wypowiadanych przez otoczenie, umie natomiast odbierać melodię i intonację głosu osoby dorosłej – surowy lub pieszczotliwy ton wypowiedzi.
Ósmy miesiąc życia
Krótkie, proste komunikaty zabarwione emocjonalnie i poparte gestem np. brawo, nu nu dziecko zaczyna rozumieć około ósmego miesiąca życia. W tym wieku ciągle jeszcze nie występuje intencjonalne posługiwanie się słowami i choć dziecko powtarza sylaby ma ma, ta ta, ba ba, da da nadal nie mają one nadanego znaczenia.
Dziewiąty miesiąc życia
Dziewiąty miesiąc życia jest zwykle początkiem intencjonalnej komunikacji. Dziecko uczy się, że wypowiadane przez niego sylaby ma ma, ta ta oznaczają konkretne osoby. Pojawiają się nowe słowa, zwykle jedno lub dwusylabowe związane z konkretnymi sytuacjami np. pa pa, am, da.
Dziesiąty i jedenasty miesiąc życia
Dziesiąty i jedenasty miesiąc życia to pierwsze podejmowane przez dziecko próby nazywania osób, przedmiotów i czynności. To także czas zabaw własnym głosem i ćwiczenia artykulacji podczas tworzenia długich i śpiewnych sekwencji tych samych sylab.
Dwunasty miesiąc życia
Pod koniec pierwszego roku życia dziecko rozumie już kilka słów, zwykle rzeczowników. Reaguje na własne imię i imiona domowników, ulubionej potrawy, czynności. Rozumie proste polecenia i zakazy. Reaguje na proste pytania typu gdzie mama?, gdzie tata? przenosząc wzrok na osobę czy przedmiot, lub wskazując palcem. Wyrazy pojawiające się w wypowiedziach dzieci cechuje wieloznaczność- am może oznaczać potrawę jak i czynność jedzenia. W tym czasie dziecko rozumie znacznie więcej niż potrafi powiedzieć. Te pierwsze, samodzielnie wypowiadane słowa są przełomowym momentem w życiu małego dziecka. Otwierają przed nim świat nowych doznań i przeżyć, dają mu możliwość komunikacji z innymi ludźmi, stają się podstawą rozwoju intelektualnego.