Językowe funkcje półkul mózgowych

Językowe funkcje półkul mózgowych

Odmienność funkcjonalna półkul mózgowych skutkuje różnorodnością zadań przez nie podejmowanych. Z lewą półkulą mózgu związane są zazwyczaj funkcje mowy, czytania i pisania. Prawa półkula dominuje przy zadaniach matematycznych, muzycznych i przestrzennych. W 96% populacji ludzi praworęcznych obserwujemy lewopółkulową specjalizację funkcji językowych. W grupie osób leworęcznych taką lokalizację funkcji językowych przejawia 70% badanych.

Językowe funkcje lewej półkuli mózgu

Przewaga lewej półkuli mózgu przy opracowywaniu materiału językowego spowodowana jest wykorzystywaniem strategii sekwencyjnych i relacyjnych w analizowaniu bodźców. Identyfikuje i różnicuje dźwięki mowy, odbiera treść informacji językowych. Układa kolejność głosek w wyrazie, wyrazów w zdaniu i zdań w wypowiedzi. Lewa półkula jest odpowiedzialna za dostrzeganie wszystkich elementów liter, kropek, kresek, „ogonków” i wykrywanie relacji między tymi elementami.

Językowe funkcje prawej półkuli mózgu

Prawa półkula mózgu poprzez globalną analizę bodźców w specyficzny sposób odbiera język. Przetwarza samogłoski i wyrażenia dźwiękonaśladowcze, które są całościami, i którym można nadać znaczenie, a także rzeczowniki w mianowniku. Kontroluje takie cechy, jak intonacja, akcent, rytm. Pozwala odczytać emocje innych i zrozumieć wypowiedź z kontekstu i konsytuacji. Lepiej rozumie język mówiony niż pisany. Kontroluje kierunek czytania.

Prawopółkulowe sposoby przetwarzania języka mogą prowadzić do licznych błędów spowodowanych szybkim rozpoznawaniem na podstawie podobieństwa, co może być przyczyną opóźnionego rozwoju mowy, powstawania wad wymowy, a także specyficznych trudności w uczeniu się czytania i pisania. Aby zapobiec tym negatywnym skutkom, konieczne jest podejmowanie świadomej stymulacji rozwoju pomagającej w formowaniu się lewostronnej asymetrii mózgowej, a także poprawy komunikacji i współpracy obu półkul mózgowych. Najlepszym sposobem takiej stymulacji jest wczesna nauka czytania.